Konuşma Organları

Konuşma Organları Nelerdir?

Konuşma organları;

-dudaklar,
-dişler,
-diş çukurları,
-genizsil boşluk (oral ve nazal kavitenin birleştiği yer),
-palatum (sert damak),
-velum (yumuşak damak),
-uvula (küçük dil),
-oral kavite (dudaklar, alt ve üst dişler, damak, yanaklar ,mandibula ve dilden oluşur.),
-nazal kavite,
-dil,
-epiglot,
-farenks,
-larenks,
-vokal kordlar,
-trekadan (soluk borusu) oluşur.

Dil: Dil, oral kavitenin üst kısmındaki konumuna göre, ağız içinde artdamak/velum ve öndamak/palatumla bütünleşir. İç ve dış kısmında bulunan kaslar aracılığıyla aşağı-yukarı, sağa-sola, ileri-geri olmak üzere hareketlerde bulunur ve şekil alabilir. Dil bu farklı hareketlerde bulunarak, çeşitli konuşma seslerini çıkarabilmemize yardımcı olmaktadır.

Çene Kemiği [Alt Çene Kemiği (Mandibula) ve Üst Çene Kemiği (Maksimilla)]: Mandibula, konuşma sesleri üretimi sırasında vertikal (yukarı-aşağı) hareketlerde bulunur. Mandibula, oral kavite içinde bulunan alt ve üst dişler arasındaki açıyı ayarlayarak, dudakların durumunun ve biçiminin belirlenmesinde yol oynar.

Dişler: Ünsüzlerin üretiminde önem arz etmektedirler.

Dudaklar: Konuşma seslerinin çıkarılışı sırasında farklı konumlara getirilebilen dudaklar; kapalı, açık, düz ya da yuvarlak biçim alabilir. Bu farklı biçimler ve konumlar, birbirinden değişik sesler çıkarılmasında önemli rol oynamaktadır.

Velum ve Palatum: Oral kavitenin arka kısmında kaslı, geniş bir doku olarak yer alan velumun en temel alt organı uvuladır.
-Velum, respirasyon sürecinde alçalarak burundan alınan havanın rahatlıkla içeri girmesini sağlar. Konuşma esnasında velum, nazofarenksin duvarına doğru yükseldiğinde (velofarengeal kapanma) hava oral yoldan dışarı atılır. Bu sesler oral sesler olarak tanımlanır.
-Velum, hava oral ve nazal yoldan dışarı atılmasına olanak sağlayacak şekilde aşağı doğru da inebilir (velofarengeal boşluk açık bırakılır), bu durumda ciğerlerden gelen hava akımı nazal kavitede dolaşarak dışarı atılır. Bu sesler de nazal sesler olarak tanımlanır.
-Damağın, üst sıra dişlere kadar olan bölümü palatum (sert damak) olarak adlandırılır ve de konuşma sesleri (/c/,/ɟ/ gibi) de bu bölgeden çıkarılabilir.

Vokal Trakt (Ses Yolu): Nazal yol ve oral yol gibi bölümleri içeren vokal trakt, temel frekans (F0 değeri) değerlerinin ve ses kalitesinin belirlenmesi açısından önemli bir işleve sahiptir ki bu yol ağızdan larenkse kadar uzanır.

Farenks: Larenksin içinde konumlanan ve vocal foldların hareket etmesini sağlayan farenks, 12-14 cm uzunluğunda kas ve mukozadan oluşan bir yapıdır. Yutmada da görev almaktadır.

Larenks/Ses Kutusu: Seslerin üretilmesinde ve biçimlendirilmesinde etkin rol oynar. Trakeanın üst kısmında, vokal traktın ise alt kısmında bulunur. Vokal kordlar larenkste bulunmaktadır ve solunumda da rol oynamaktadır. Yutma esnasında da epiglot üstüne kapanarak larenksi korumaktadır.

Vokal Kordlar: Vokal kıvrımlar, larenksin işlevlerini kontrol eden kasların hareketlerine göre gerilim, esneklik, yükseklik, genişlik, uzunluk ve kalınlık gibi fiziksel özelliklerde seste değişim gözlenir. Vokal kıvrımlardaki her bir vibrasyon, o bölgede bir açılma-kapanma hareketine karşılık gelmektedir. Vocal foldların titreşmesi de ötüm özelliğini ortaya çıkarmaktadır.

Konuşma Organları