FİBEROPTİK ENDOSKOPİK YUTMA ÇALIŞMASI (FEYÇ)
Fiberoptik endoskopik yutma çalışması (FEYÇ), İngilizce bilinen adıyla FEES (Flexible Endoscopic Evaluation of Swallowing ya da Fiberoptic Endoscopic Evaluation of Swallowing), bize; vokal kıvrımları, farenksi, velofarengeal kaviteyi ve larenksi canlı bir şekilde incelememizde yardımcı olan bir çalışmadır. Fiberoptik endoskopik yutma çalışması (FEYÇ) yapılırken farengeal fazı değerlendirmek için transnazal fiberoptik larengeskop kullanılabilir.
Fiberoptik endoskopik yutma çalışması (FEYÇ); prematür bolus kaçağını, larengeal penetrasyonu, trakeal aspirasyonu ve vestibüldeki rezidüyü görüntüleyerek disfajideki tanı doğrulanır.
Fiberoptik endoskopik yutma çalışması (FEYÇ) sırasında vakalar yatak başında veya klinik muayene koltuğunda dik oturur pozisyonda değerlendirilir. Çalışma yapılabilmesi için gerekli olan;
-Yaklaşık yetişkinler için 3.6 mm çaplı, çocuklar için 2.5 mm çaplı 26 cm uzunluğunda, 85 derecelik görüş açısına sahip olan ve 130 derece aşağı-yukarı hareket edebilme özelliğine sahip endoskop,
-Işık kaynağı,
-Video kamera,
-Kayıt için iyi rezolüsyon sağlayan video kayıt cihazı,
-Renkli monitör,
-Timer,
-Videoprinter,
-Mikrofondur.
NASIL YAPILMAKTADIR?
Esnek ve distal kısmına çok az kayganlaştırıcı jel, lens kısmına hariç, sürülmektedir. Kablonun en ucuna buğulanmayı engellemek amacıyla anti-fog bir madde uygulanmaktadır. Ön hazırlık bittikten sonra skobun (Kullandığımız enstrümanın tamamını skop olarak adlandırıp anlatmaya devam edeceğiz.) ucu nasum (burun) deliklerinden geçirilip, tercihen en rahat görüş açısı ve ilerleme olanağı daha rahat olacağından burun tabanından boylu boyunca ilerletilir. Uygun pozisyona geldiği zaman velumun hareketleri ve de velofarengeal kapanma değerlendirilir. Velum, farenks arka ve lateral duvarının yutma ve istirahat anındaki eş zamanlı görüntüleri alınabilir. Orofarengeal yapıların gözlenebilmesi için skobun en ucu velumun en alt kısmına doğru yönlendirilir. Bu kritik dönüşten sonra artık dil kökü, epiglot, piriform sinüsler ve postkrikoid bölge görünür hale gelmiştir. Larengeal yapıların daha ayrıntılı incelenebilmesi için skobun ucu daha da ilerletilir. Epiglot hakkında, gerçek vokal foldların yapısı ve tam uzunluğu hakkında daha iyi bilgiler elde edilir.
Nasıl yapıldığını detaylı merak ediyor iseniz;
FEYÇ ile yutma muayenesi izlemek için;
Sesletimi merak ediyorsanız da elimizde bu var:
FİBEROPTİK ENDOSKOPİK YUTMA ÇALIŞMASI (FEYÇ)
KAYNAKLAR
- Çiyiltepe, M. M. (2020). Pediatriden Geriatriye Yutma Bozuklukları. SYF 43-46.
- Gerek, M., Çiyiltepe, M., Atalay, A., & Özkaptan, Y. (2004). Yutma bozukluğunda fiberoptik endoskopik tanı yöntemi ve değerlendirme protokolü. KBB ve BBC Dergisi, 12(1), 25-42.
