TÜRKÇEDEKİ ÜNLÜLER VE ÜNSÜZLER

TÜRKÇEDE ÜNLÜLER:

A-) Dilin Devinimine göre:
Arkadil: ʌ, o, u
Ortadil: ɯ
Öndil: ɛ, ɪ, œ, y

B-) Dudakların Durumuna göre:
Düz: ʌ, ɛ, ɯ, ɪ
Yuvarlak: o, œ, u, y

C-) Mandibula Açısına göre:
Geniş: ʌ, ɛ, o, œ
Dar: ɯ, ɪ, u, y

TÜRKÇEDEKİ ÜNLÜLER VE ÜNSÜZLER

TÜRKÇEDE ÜNSÜZLER
Çıkış Biçimine göre;
Patlamalı: b, d, g, ɟ, t, k, c
Sürtünücü: ʤ, ʧ, f, h, ʒ, s, ʃ, v, z
Daralmalı: j
Nazal: m,n
Çarpmalı: ɾ (ɾ̆, ɾ̥̆)
Lateral (Yan) Daralmalı: l

Çıkış Yerlerine göre;
Bilabial: p, b, m
Labiodental: f, v
Alveolar: t, d, n, ɾ (ɾ̆, ɾ̥̆), s, z, l
Palatal: c, ɟ, j
Velar: k, g, ŋ (n sesinin biçim birimi)
Glottal: h
Postalveolar: ʃ, ʒ, ʧ, ʤ
Ötümlü: p, ʤ, d, g, ɟ, l, m, n, ŋ, ɾ (ɾ̆, ɾ̥̆), v, j, z
Ötümsüz: ʧ, f, h, k, c, p, s, ʃ, t