IPA VE SESLERİN YAZIMI

IPA, International Phonetic Alphabet (Uluslararası Fonetik Alfabe) kısaltmasıdır. Bu alfabe, dünya genelinde kullanılan farklı dillerin seslerini belirtmek için kullanılan standart bir sistemdir. IPA, her bir dilin seslerini belirtmek için kullanılan yerel alfabelerin sınırlamalarını aşmak amacıyla geliştirilmiştir. Bu sayede, bir dilin herhangi bir sesini doğru bir şekilde belirlemek için standart bir sistem kullanılabilmektedir. IPA; seslerin nasıl üretildiği, nerede üretildiği ve nasıl algılandığı hakkında ayrıntılı bilgi verir. Bu nedenle; dil ve konuşma terapistleri, dilbilimciler, dil öğretmenleri ve diğer dilsel araştırmacılar tarafından sıklıkla kullanılır.

Fizikte ses, düzenli ses ve düzensiz ses olmak üzere 2’ye ayrılmaktadır. İnsan diline özgü sesler, belirli bir düzen içinde dizge oluşturabilecek ve yapıda oldukları için konuşma sesleri, düzenli sesler sınıfına girmektedir. Bu sesler fiziksel özelliklerine göre ünlüler (vowels) ve ünsüzler (consonants) olarak ayrılmaktadır.

EK NOT: çift dudak, dudak-diş => labiodental
dilucu-dişardı => alveolar/dental
dilucu-dişeti => palatoalveolar
dil-sert damak => alveopalatal
dilucu-sert damak => palatal/apical
dil sırtı-sert damak => dorsopalatal
dil-yumuşak damak => velar
dil sırtı-yumuşak damak => dorsovelar
gırtlak => larenks
gırtlak kapağı => epiglot
küçük dil => uvula
vokal kıvrımların hava geçişi sağladığı alan => glottis